Zalety i wady schematów wielokreskowych w projektowaniu instalacji

Plany są niezastąpione przy przedstawianiu schematu elektrycznego – stanowią swego rodzaju mapę instalacji umożliwiającą śledzenie przepływu prądu przez jej poszczególne komponenty. Jednym z podstawowych rodzajów schematów są schematy wielokreskowe. Sprawdź, jakie są ich najważniejsze wady oraz zalety. Dowiedz się także, czy warto stosować schemat wielokreskowy.

Co to są schematy wielokreskowe?

Schematy wielokreskowe wyróżniają się wysokim stopniem szczegółowości. W przeciwieństwie do schematów jednokreskowych są o wiele dokładniejsze i realistycznie odwzorowują wszystkie połączenia między poszczególnymi komponentami. W przypadku tych schematów każdy pojedynczy przewód jest przedstawiony za pomocą oddzielnej linii. W takich projektach projektanci uwzględniają wszystkie elementy wchodzące w skład obwodu.

Wszystkie poszczególne komponenty są dokładnie przedstawione wraz z elementami składowymi np. stykami czy cewkami. Każdy przewód ma indywidualne oznaczenie, co zdecydowanie ułatwia pracę monterów czy serwisantów.

Elektryczny schemat wielokreskowy – plusy i minusy, które warto znać

Schematy wielokreskowe mają swoje zalety oraz wady. Warto je przeanalizować, aby wybrać rozwiązanie najbardziej praktyczne i dopasowane do potrzeb.

Zalety schematu wielokreskowego

Jedną z najważniejszych zalet jest szczegółowość schematów wielokreskowych. Odwzorowują one połączenia między poszczególnymi elementami całego układu, m.in. generatorami, wyłącznikami czy transformatorami. Każdy, nawet najmniejszy, komponent instalacji jest na nich ujęty. Elektryk lub inżynier zapoznający się ze schematem wielokreskowym może odczytać, gdzie np. znajdują się poszczególne obwody sterowania lub sygnalizacji, a także który zacisk jednego urządzenia łączy się z zaciskiem innego.

Ten rodzaj dokumentacji jest niezwykle pomocny dla specjalistów zajmujących się montażem instalacji – dostarcza bowiem szczegółowych informacji na temat tego, w jaki sposób poprowadzić okablowanie. Taka wiedza pozwala zaplanować przebieg prac i może przyspieszyć cały proces, a także znacząco ogranicza ryzyko popełnienia błędu.

Wielokreskowe projekty są także wykorzystywane jako schematy do modernizacji instalacji. Dostarczają kompletnych i szczegółowych informacji na temat jej budowy, co umożliwia planowanie rozbudowy bez ryzyka braku kompatybilności z istniejącym układem. Dzięki schematom wieloliniowym modernizacja przebiega efektywnie i przynosi oczekiwane rezultaty. Umożliwiają one także zaplanowanie poszczególnych etapów prac w taki sposób, aby ograniczyć przestoje całości lub określonych części instalacji. Jest to bardzo ważne głównie w branży przemysłowej, gdyż problemy z jej prawidłowym funkcjonowaniem mogą nieść za sobą konsekwencje finansowe.

Schematy wielokreskowe są również niezastąpione przy diagnostyce i naprawach instalacji. Umożliwiają one:

• szybkie i precyzyjne zlokalizowanie usterki – dzięki temu, że zawierają szczegółowo opisane przewody i wszystkie komponenty,
• określenie przyczyny awarii konkretnego elementu układu,
• bezpieczne przeprowadzenie napraw dzięki uwzględnieniu zabezpieczeń instalacji.

Schemat wieloliniowy może również służyć do weryfikacji poprawności przeprowadzonych napraw. Umożliwia sprawdzenie, czy wszystkie połączenia są wykonane poprawnie i zgadzają się z tymi ujętymi w projekcie.

Jakie wady mają schematy wielokreskowe?

Schematy wielokreskowe mają pewne ograniczenia. Są one bardziej złożone w porównaniu z jednokreskowymi. Bardzo duża liczba linii oraz symboli przy skomplikowanych instalacjach może utrudniać ich zrozumienie i prawidłową interpretację przede wszystkim przez osoby bez specjalistycznej wiedzy i umiejętności.

Rozbudowane schematy wielokreskowe zajmują zdecydowanie więcej miejsca niż jednokreskowe – bardzo często konieczny jest ich podział na wiele arkuszy lub stron. Problemem jest także czasochłonność rysowania wielokreskowego – wynika to z konieczności starannego ujęcia każdego przewodu i komponentu. Stworzenie schematów wielokreskowych zajmuje więcej czasu i wymaga większej precyzji niż w przypadku jednokreskowych, co z kolei może skutkować wyższymi kosztami całego procesu projektowania.

Przy jakich projektach niezbędne jest korzystanie ze schematów wielokreskowych?

Schematy wielokreskowe stosuje się w przypadku projektów wymagających dużej dokładności i szczegółowości. Ułatwiają one nie tylko montaż instalacji, ale także jej serwisowanie czy rozbudowę.

Projekty wymagające wielokreskowych schematów to przede wszystkim rozdzielnie elektryczne oraz szafy sterownicze. Są one w stanie właściwie zobrazować połączenia między poszczególnymi komponentami takimi jak m.in.:

• serwonapędy,
• systemy wejścia i wyjścia,
• listwy zaciskowe,
• przekaźniki elektryczne.

Schematy wielokreskowe są wykorzystywane także przy wykonywaniu okablowania różnego rodzaju maszyn i urządzeń. Stanowią także część szczegółowych projektów wykonawczych instalacji w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej. Są uzupełnieniem schematów jednokreskowych, gdyż dokładnie opisują złożone układy zasilania i sterowania, np. inteligentnych budynków. 

Przejrzystość a szczegółowość schematów wielokreskowych – jak zadbać, aby były one czytelne?

Złożoność dokumentacji wielokreskowej sprawia, że zawierają one bardzo dużo informacji, więc mogą być mało czytelne. Ich cechą charakterystyczną jest przedstawianie każdego pojedynczego przewodu oraz styku. Im jest ich więcej, tym schemat może wydawać się dość chaotyczny. Wpływa to na trudność w szybkim wychwyceniu istotnych informacji. Aby ułatwić pracę ze schematami wielokreskowymi, warto pamiętać o:

• zachowaniu spójnego układu i logicznym rozmieszczaniu poszczególnych komponentów;
• stosowaniu oznaczeń zgodnych z międzynarodowymi normami, m.in. IEC 60617;
• uzupełnianiu ich schematami jednokreskowymi, listami połączeń, zestawieniami materiałów itd.

Rozwiązaniem na to, aby tworzone schematy wielokreskowe były przejrzyste i czytelne, jest wdrożenie nowoczesnego oprogramowania, takiego jak EPLAN Electric P8. To rozbudowany system inżynieryjny przeznaczony do planowania i projektowania instalacji elektrotechnicznych. Jest to intuicyjny program obsługujący wiele metod inżynieryjnych – od ręcznego projektowania, po tworzenie automatycznych schematów bazujących na gotowych szablonach i standardowych elementach. Projektant wprowadza dane projektu, nad którym pracuje, do systemu, a na ich podstawie uzupełnia on dokumentację. Znacznie przyspiesza to tworzenie schematów jedno- i wieloliniowych, a także zapewnia ich spójność i przejrzystość. Program ten oferuje wiele praktycznych funkcji, m.in.:

• automatyczne łącznie symboli obwodu,
• technologię osadzania miejsc i makro,
• generowanie automatycznych zestawień,
• wygodną i szybką edycję danych.

EPLAN Electric P8 obsługuje międzynarodowe standardy, dlatego tworzone za jego pomocą schematy są czytelne dla wielu specjalistów – także poza granicami kraju. Usprawnia to komunikację i przepływ informacji, a także eliminuje ryzyko niejasności czy pomyłek.

Innym programem, który warto wziąć pod uwagę, jest EPLAN Pro Panel. Umożliwia on wygodne projektowanie szaf sterowniczych oraz systemów rozdzielnic, również w trójwymiarze. Przyspiesza cały proces dzięki spójnej i sprawnej wymianie danych, co ułatwia i skraca czas realizacji procesu oraz znacząco podnosi jakość projektów.

Schematy wielokreskowe pełnią bardzo ważną funkcję przy projektowaniu, a także wykonywaniu instalacji elektrycznych. Zawierają szczegółowe oznaczenie każdego pojedynczego przewodu oraz komponentu układu wraz z ich elementami składowymi, np. cewkami. Precyzyjne odwzorowanie ułatwia montaż instalacji i pozwala uniknąć błędów.

Schematy to także dokumentacja dla serwisu technicznego przeprowadzającego modernizacje lub naprawy. W ich tworzeniu może ci pomóc programy EPLAN Electric P8 oraz Pro Panel. Umożliwiają tworzenie przejrzystych i czytelnych schematów, także tych zawierających wiele danych i szczegółów. Wybierz funkcjonalne i sprawdzone narzędzia do codziennej pracy.